Friday, November 22, 2013

Amuk Halak Aroi


Sangai festival se "Sangai festival" haina pangthok ese handakka chahi ahum su re. Ahanba edition 2010 da chatpadei henna chatludri. 2011 da chatkadabadusu bomb pokhaibadagi kidana chattre. 2012 tagidi Shillong da leirabanina ngamdre. 2010 da chatlubadusu chatluge haina khalaga chatluba natte. Comet ki class loiraga Da preetam na "dinesh, sangai fesival yengusira" sini. Eikhoi da su hni ne hairak e. Da herojit, da thanil, da shyam, eikhoi da, da romeo, da preetam aduga ei, eikhoi nipal hounaraga hekta chatpani.

Keishamthong khul gi oak akakpa mayam du yeng2na thouraga asomda mahabali rom da chatlaga hapta kangjeibung da thoujinbini. Uful na pik thali. Sangai gi replica khara lei. Sathina chaoba billboard amada nong-in uchek, loktak pat gi photo thetli. Photo da thawai yaoba nina phone gi camera duna namba yaba namsilak e. Laifadibi mee muk chaoba ama urak e. Jinendra maibam gi stall dagi photo book ama leirak e.

Yum da halak a. Mama na kadai chatlu hai, eina sangai festival yengui, pao tammi kumhei gi. Numitto mama do luhongba ama chatkadabani. Mama na yam pamna sahankhiba magi sana lei do yallaga mapan naiba setlaga chatnaba loisilakpaduda eisu mama photo nambigena nammi. Eikhoi madhubala na ngaojaba sanarei pambi marakta nambani.

Matamdudadi kanana khangbano ei shillong da leini, ngasi tammibase tam fangni haibasu. Ei lairik tambada sijinnanabani haiduna mama na khwaidagi pamjaba sana do lupa lising nimfu da kaithokkhi. Baba di mahousagum vote ta adum ngaowi, vote maya nak silak pagi.

2012 da college asida tamba fange. Echan nupi su class XI kare. Adubu mama gi kaithokkhiba sana di amuk halakkhidre. Baba gi vote ta loikhiba peisa su halaktre. Adubt Sangai festival nangdi amuk halak a,henna fajana, henna matou leina,anouba pajeng firal thettuna. Sanarei pambi su amuk hanna thare echannupi na. Nangumna eigi mama gi sana, eigi houkhraba punsi amuk halakpa yarammadi eina kaya da penjagadaba.

Loisin Wahei; Mama gi laman punsi gi singba ngammaroi. Echan nupi bu nungsiba, baba bu kijaba pumnamak eigi di mahousani. Matam na lapnahankhraba eyamba sing,marup sing kaobadi leite. Eina ngasi mee oirakpada nakhoi gi mateng chaona yaori

Wednesday, June 12, 2013

Maming Onkhraba Kum gi Nong; Eigi Meichak


Inga tha yourakle. Inga gi nongju (meerol dadi monsoon) makum matha suduna churaklani. Imphal Lawai khaidana chot hallani. Saraba kalen meisa kok han ge matagum churakkani. Pangganba laina tinna amukfao chenjadriba, chelluraba khaidana lok laihou(cold,fever),khong hamba (diarrhea) gi laichat yenba lak ani. Amuksu suba nomba kanjaba loumee kayagi pukning pelhan ge matagum loubukta esing tung halarani.

Suba kanjaba khundrakpam ibai joy, eikhoi ka sharat hoidi onthokna haraojarani nong nang lakpada. Suba ngamdraba,panggal sollaba eikhoi pabung Ibohal su haraoramgani. Handakti delhi dei thoklakpa eikhoi Abungcha ukai takke khalamdouripotni. Adubudi masu nidana.. Pabung Ibohal gi maning leihao loufam do louhonfam oijage hainarakpa mee mayam ama leiramlani. Ibai birangol gi kubota, eton gi kubota sangnaramdou mandre.

Hakum sum kanda eina konthoujam cheche hoida cheche unaba chatlaga foudi hangaga halakpado ningsinglak e. Jwar da ngaojaba kabui jwari ama hek oirammi foudi mapu dusu. Urum thiraga makhoi tara muk jwar sanarammi. Eina kaka ga foudi hangnaraga halak e. Yum yourakpadasu utlou gi pallujam leirak ta.urum da jwar sanaba adum urak e. Eikhoi leikaidasu naorem gi wapal da mayam jwar adum sanabani.

Nongna churakpada khwaidei nungaijadaba singdi lou khoiraga ,pukhri touraga chajabasing ni. Eigi baba gi manaopa tractor thouwi. Lairik heitabei thouba natte,thabak fangdabei thoubani. Baba na tractor ama leibi,akonbadadi mee gi tractor thoukhi,eikhoi tractor yonkhibadei. Nong chuba khudingi mana saobado. Nongmagi peisa tanba fangoidouribani nong churadi.

Eigumba activa,bike ta lairik tammuge khanna tuition chatchabasingsu nong chubada saowi. Maramdi chotlaga tuition da pukning changba ngamde. Adubu eidi haraowi,thouwoina nonglakta gari thouwi. Masina eigi tohnganba apamba oiba jatni. Tuition chotna halak aga mama na thongba kangsoi,alu shok chabado sathina haobani.

Houjikti yum da leibasu fangdre,nongi matam su kum naidre mafam sida. Chuningba matam da chui,lepning kan leppi. Kalen gi meisa haibado sunfao faodaba mali swaida. Kubota aniraktagi henna ujadri,adusu bazar da ubani. Khasi marol "Aslplang,,sisphla,wat,ngfi......" marakta hindi ga english ka na jagoi sari. Sir bhumeshwar leirambagi eina North Indian amagum hindi ngangba ngamjabani. AIPMT Senior singna eigi hindi khangdringeida "Naga Boy" mingtholabasu Manipuri ni khangbirakpani. Bara Bazar gi dukandar na Arunachal dagira hangakpdusu ngakningai oide.

Matangsida Baba,Mama,Angang na faoramgadaba meisa,Ka Gulapi na wajaramgadaba,Eigi exam gi tension,mutpa naidraba Facebook,Whatsapp,WeChat,Monsoon onkhraba kum gi nong,Bobok,Maming onkhraba Beshi,Nakhoi mayam na eibu hingbagi maram amadi pibire.


PS: Eikhoi pukhriban gi pungthol pambi do pukhri da tasinkhrajatla. Eikhoi Boinao na ei khanglamkhidra,Kanamta leibidraba yum duna kamdouramgani.

Gulmohar pambi nangsu mapan saramlaniko.
Baba na louhon foiba,eikhoi esing pump na esin chingb keidoungei amuk mateng pangba ngamlakkani. Athapot thinba chatpa khudingi mama bu eina thinbado keidoungei amuk fanglakkani. Halak aga angang ga marei yetnabado nungsibanida

Sunday, June 9, 2013

Okram Ibobi gi Seireng


Ei uchek amani
Eigi ming Langja kouwi
Apum asa eigi chinjakni
Asiba saadong yamna pamjei

Ei sa amani
Eigi ming "Kei" kouwi
Saahing ngahing eigi chinjakni
Asiba saadong yamna pamjei

Ei Nga amani
Eigi ming Piranha kouwi
Apikpa sa nga eigi chinjakni
Asiba saadong yamna pamjei

Ei machine amamni
Eigi ming "Bone Cutter" kouwi
Maku khok aba mee na chinjakni
Asiba saadong yamna pamjei

Ei mee amasuni
Eigi ming tapna haige
Nongmadi ei sigani
Asiba ei saadong tarani leimaida

Chararani eibu khunaigi Hui singna
Afang afangba settuna
Khangjei matam duda fangani apenba
Leihouriba meeyam na

Eigi ming Okram Ibobi Singh
Leifam Manipur
Sinfam Huranba Makok
Loisang Meehatsang

Friday, April 12, 2013

Naknarammadi Kayam Nungaini



(Msg se ahing ama hellafao halaktrabaduda nupa
sina ngaiba ngamlaktadaduna erammi)


Nupa: Lousing yam leiba nupa ama leirammeye
thaina mamangeida. Mana gari sum ngai leiba jatni.
Sunglak laktraba. Ngaimalaktana manipur
pumba tanaba laoremmeye,"Ngaibadei henna
waba amta leiteko,marup sa" Adudeine ngasifao
mayamna ngaibamuk waba ani sude haineise.


(Pung kharagi matungda nupi na sumai na mong hadana halak e)

Nupi : O o

(Nupa du msg to fana tenna halak asu
haraoduna momon nok aga oja na radiology x
ray mayam utpadu yengaga leihouwi)

Thursday, April 11, 2013

Eikhoi Oja SR


Oja na Gall Bladder gi maramda tak e.
Eina sida marumda wathi eri
Oja gi khutsa manga na keyboard nammi
Atoppa khutsa mangana explain touri.

Jeans ama setli eikhoigi oja
Manbudi yam malle jeans to
Adubu luna namna cheksinna setli
Einahek ubadagi adum setlak a oja na

Reebok ki polo shirt ama litli
Dark violet ni,kuchu ga chanei
SurjanSingh Shekhawat ki koi khukhakni
Aamir Khan da ngaojaba malli Talaash yengbadei

Pukchel yamna chaowi eikhoigi oja
Attendance proxy pirafao fabide
Soidokkhidana farasu keimta haibide
Adum khangdang khangsilli

Masu student oiringeida eigumna touramgani
Class chatlamloi,lairik kaya paramloi
Adubu lairikti fajana tak e.
Mahakna wana tajarakpa gyan khanghali

Ma leibagi class yaobani eina.
Yao yao na wathise eba ngamjabani.
Ojana SR dagi asst prof kaba numit,
Chathokkani eina ahaoba ensang ama

Wednesday, April 10, 2013

Hainingba Kaya


Nang ningsingliba nattra eina chahi 3 lom gi
mamang da nangbu nungsi haikhiba. Nangna
fajanasu khangnadana kamaina nungsirino
haikhi. Ei adum khumfam khangkhide. Madugi
matungda nupi kaya ama thengnare. Apambasu
yaowi.pamdabasu yaowi,eibu pamakpasu yam
yaokhi (Nungsiba hairoi). Entrance thakhisi
yamna haibani eina. Nang adum chatkhre
december da. Eikhoi ba na ka sharat ki macha
su tammi,nangsu tamdouri,eisu aduda tammasi
yam hairammi. Eina sikhaang khaangdana hek
yakhide. Chatlamdaida eisu baba gi matung
enasira khalambani. Aduda amuk ekairak aba.
Nangna tamdourba,eina hapu chuba matam
duda. Eikhoi ba ga noi ba ga sir herojit ta
angang tuition pulli haibra keinom hai. Madusu
eina khangningmanbei hangini. Tha taret leiraga
sida select toubadagi tamme. Hao nupi amada
ngaore amuk. Yanaboi yanadaboi adum toukhi.
Nangondasu magi maram da adum tammi.
Nanga amukka henna naksinnare khankhi.
Nongmagi nanga pao faonadradi leiba
ngamdabei mawongni. Nangbu nungsiba
haigadra nang yaodana leingamdaba haigadra
nang nattaba atoppa nupi amatta ude. Punsi
chuppa marup ama oina eigi enakta leiraro.

Sunday, March 24, 2013

Nungaiba Mang gidamak Testosterone


Fajaba haise fajaba jatni. Fajabagi wahanthok khangdrasu fajei fajei adum hainei. Pang haida hainei. Nupi khara keba heiba uradi fajabana kelle haini. Fajaba khak pammaga athiba di kanamta hek pamnade.

Ningthiba haiba wahei sina amuk kamdouba. Fajaba ningthiba eman mannabra nattraga khetna jatla. Nupi( amuksu) mamai mamit khara keraga,kuchu gado ngourok ngouraga pup pup laoba faigan,chaorap touba thabak,aduda amuk fijol khara komlaba,gyan tabasu malaba fajei adum hainare. Ningthijei hainade. Fanek,furit,enafi enduna meitei nupi amagi chap chaba mawongda sak changkhonbi nupi na thoklak abadi ningthijei haina malle (malle natte hainei)

Ningthiba haise sumai touba oiradi ningthijabi ukhidaba kuire,fajabi na wai chaire. Angang dei ahandei loimak fajare. Ningthibi maraktasu enafi bu sari onthok aga meitei fijol ni kaina setpasu yaori. Ahal laman na khara munna takpiradi fagadabani. Mayam mamangda meitei fijol fajana sidok a. Eigi oinadi ekainingaini madu.


Ado fajabi singsida amuk eikhoi su nupa nina apamba gasu faoripotni. Sak nadi thijahourabanina pambiyu yadre makhoi na. Pambidrabani single chatle. Testosterone level na sum hengatlak,chirai si su sum tang silak a tourise. Angakpani nupagi hormone singsisu. Watle,infertile,helle koktang.

Haigumdana eisu testosterone level amta recheck touru tare. Active testosterone se DHT ne ye. DHT helira,inactive na hellira,nungdang nungdang yam toina mang nungairi. Mikap thokpadadi fajare. Hanuman bhakt du mangaire.


PS: Eina bamon oirammaba,nungti gi jaganath latni,thirasu magun leiba lai ni. Sakthiba eikhoibu pukning thougatpiba. Nattragana asengba hanuman bhakt oiramgani,thirasu pangal kalleba. Hanuman chalisa nungtigi patharamgani "Jai hanuman gyan guna sagar". Ado bamon makti natalamdrabanina meitei laining da thawai lupchare.

Saturday, February 23, 2013

Mawong Matouu



Wakhal macha macha khalli eina
Thamoi su pik e hai mee na
Hakchang khakni chaoba
Khonjel tani houba

Mee bu thajahanba yam hei
Thajaba manghanba heibra khangde
Manghanbasu hei hai makhoina
Eigi tungda eigi maramda

Eisu paisa painingi
Thabak achouba gi mamal tangbanina
Peisa tanbadi yam talli
Aduna sel khai eina

Eina pukchel pikpagi maram
Thajaba manghanbagi maram
Pumnamak nakhoida leibani
Nakhoina tambibani eingonda

Esingni eidi adusu nambul turel gi
Leiruba potsakki matou louba